تاثیر نوسانات نرخ ارز بر رشد بخش‌های اقتصادی ایران در دوران رونق و رکود با استفاده از رویکرد تغییر رژیم مارکوف- سوئیچینگ
محورهای موضوعی : Economic
سیداحمد شجاعی
1
,
رضا معبودی
2
,
حمید آسایش
3
1 - دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد الیگودرز، الیگودرز، ایران
2 - عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت اله العظمی بروجردی.
3 - 3- دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایت الله العظمی بروجردی، ایران.
کلید واژه: تلاطم نرخ ارز, رشد اقتصادی, رژیم رونق و رکود, رویکرد مارکوف سوئیچینگ.,
چکیده مقاله :
طی دو دهه اخیر اقتصاد ایران به دلایل مختلفی مانند وجود تحریم¬های گسترده و پدیده تورم، درجه بالایی از نوسانات و بی¬ثباتی بازارهای مالی و ارزی را تجربه کرده است که برآیند آن بروز نوسانات معنی¬دار در متغیرهای اقتصاد کلان و ایجاد فضای نااطمینانی برای سرمایه¬گذاران و عوامل اقتصادی است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت مارکوف-سوئیچینگ تاثیر نوسانات ارزی را بر رشد ارزش افزوده بخش¬های کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات ایران در بازه زمانی 1401-1370 بررسی کرده است. یافته¬ها حاکی¬اند نوسانات نرخ ارز در هر دو رژیم رونق و رکود تاثیر منفی و معناداری بر رشد ارزش افزوده بخش¬های کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات دارد. به نحوی که با افزایش نوسانات نرخ ارز به ترتیب بخش صنعت و معدن، خدمات و کشاورزی بیشترین کاهش را در ارزش افزوده تجربه می¬کنند. همچنین، شدت اثرگذاری نوسانات نرخ ارز بر رشد ارزش¬افزوده بخش¬ها در دوره رکود بیشتر از رونق است. سایر یافته¬ها نیز نشان می¬دهند موجودی سرمایه و درجه باز بودن اقتصادی در هر دو دوره رونق و رکود اثر مثبت و معناداری بر رشد ارزش¬افزوده بخش صنعت و معدن، بخش کشاورزی و بخش خدمات دارند و این اثر در دوره رونق بیشتر از دوران رکود می‌باشد. متغیرهای نوسانات نرخ تورم، نوسانات قیمت نفت، عدم قطعیت سیاست اقتصادی و تضعیف ارزش پول ملی نیز در هر دو دوره رونق و رکود اثر منفی بر رشد ارزش افزوده بخش¬ها برجای می¬گذارند به طوری که شدت اثرگذاری در رژیم رکود بیشتر از رژیم رونق می‌باشد. برای کاهش نوسانات و تلاطم نرخ ارز در ایران، توصیه می¬شود سیاست‌هایی مانند کاهش مداخلات بانک مرکزی در بازار ارز، انضباط مالی دولت و کاهش بدهی‌های عمومی، افزایش جذابیت بازارهای مالی برای جذب سرمایه‌های سرگردان و یکسان‌سازی نرخ ارز اتخاذ شود. اجرای این سیاست‌ها می‌تواند علاوه بر کاهش بی‌ثباتی ارزی، به افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران و بهبود رشد ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصاد کمک کند.
Over the past two decades, the Iranian economy has experienced a high degree of volatility and instability in financial and foreign exchange markets due to various reasons, such as widespread sanctions and inflation, which have resulted in significant fluctuations in macroeconomic variables and created an atmosphere of uncertainty for investors and economic agents. Considering the importance of the subject, the present study, using the Markov-Switching approach, has examined the impact of exchange rate volatility on the growth of value added in the agricultural, industrial& mining, and service sectors of Iran during the period 1991-2022. The findings indicate that exchange rate volatility in both boom and bust regimes has a negative and significant impact on the growth of value added in the agriculture, industry & mining, and service sectors. In a way, with increasing exchange rate fluctuations, the industry & mining, services, and agriculture sectors experience the greatest decrease in value added, respectively. Also, the intensity of the impact of exchange rate fluctuations on the growth of value added in the sectors is greater during recession than during boom. Other findings also show that capital stock and trade openness have a positive and significant effect on the growth of value added in industry & mining, agriculture, and services in both boom and bust periods, and this effect is greater in boom periods than in recession periods. Effects of inflation rate fluctuations, oil price fluctuations, economic policy uncertainty, and depreciation of the national currency also have a negative effect on the growth value of sectors in both boom and bust periods, so that the intensity of the impacts is greater in the bust regime than in the boom regime. To reduce exchange rate volatility and fluctuations in Iran, it is recommended to implement policies such as reducing central bank interventions in the foreign exchange market, maintaining fiscal discipline and lowering public debt, enhancing the attractiveness of financial markets to absorb idle capital, and unifying the exchange rate. Implementing these policies can, in addition to decreasing currency instability, increase investor confidence and improve the growth of value added across various sectors of the economy.