تاثیر نوسانات نرخ ارز بر رشد بخش‌های اقتصادی ایران در دوران رونق و رکود با استفاده از رویکرد تغییر رژیم مارکوف- سوئیچینگ
الموضوعات : اقتصادی
سیداحمد شجاعی
1
,
رضا معبودی
2
,
حمید آسایش
3
1 - دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد الیگودرز، الیگودرز، ایران
2 - عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت اله العظمی بروجردی.
3 - 3- دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایت الله العظمی بروجردی، ایران.
الکلمات المفتاحية: تلاطم نرخ ارز, رشد اقتصادی, رژیم رونق و رکود, رویکرد مارکوف سوئیچینگ.,
ملخص المقالة :
طی دو دهه اخیر اقتصاد ایران به دلایل مختلفی مانند وجود تحریم¬های گسترده و پدیده تورم، درجه بالایی از نوسانات و بی¬ثباتی بازارهای مالی و ارزی را تجربه کرده است که برآیند آن بروز نوسانات معنی¬دار در متغیرهای اقتصاد کلان و ایجاد فضای نااطمینانی برای سرمایه¬گذاران و عوامل اقتصادی است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت مارکوف-سوئیچینگ تاثیر نوسانات ارزی را بر رشد ارزش افزوده بخش¬های کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات ایران در بازه زمانی 1401-1370 بررسی کرده است. یافته¬ها حاکی¬اند نوسانات نرخ ارز در هر دو رژیم رونق و رکود تاثیر منفی و معناداری بر رشد ارزش افزوده بخش¬های کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات دارد. به نحوی که با افزایش نوسانات نرخ ارز به ترتیب بخش صنعت و معدن، خدمات و کشاورزی بیشترین کاهش را در ارزش افزوده تجربه می¬کنند. همچنین، شدت اثرگذاری نوسانات نرخ ارز بر رشد ارزش¬افزوده بخش¬ها در دوره رکود بیشتر از رونق است. سایر یافته¬ها نیز نشان می¬دهند موجودی سرمایه و درجه باز بودن اقتصادی در هر دو دوره رونق و رکود اثر مثبت و معناداری بر رشد ارزش¬افزوده بخش صنعت و معدن، بخش کشاورزی و بخش خدمات دارند و این اثر در دوره رونق بیشتر از دوران رکود می‌باشد. متغیرهای نوسانات نرخ تورم، نوسانات قیمت نفت، عدم قطعیت سیاست اقتصادی و تضعیف ارزش پول ملی نیز در هر دو دوره رونق و رکود اثر منفی بر رشد ارزش افزوده بخش¬ها برجای می¬گذارند به طوری که شدت اثرگذاری در رژیم رکود بیشتر از رژیم رونق می‌باشد. برای کاهش نوسانات و تلاطم نرخ ارز در ایران، توصیه می¬شود سیاست‌هایی مانند کاهش مداخلات بانک مرکزی در بازار ارز، انضباط مالی دولت و کاهش بدهی‌های عمومی، افزایش جذابیت بازارهای مالی برای جذب سرمایه‌های سرگردان و یکسان‌سازی نرخ ارز اتخاذ شود. اجرای این سیاست‌ها می‌تواند علاوه بر کاهش بی‌ثباتی ارزی، به افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران و بهبود رشد ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصاد کمک کند.