رویکردهای قرآنی احمد جام در تعلیم و تربیت با تأکید برکتاب مفتاح‌النّجات
محورهای موضوعی :ریحانه صادقی 1 , عباس محمدیان 2
1 - علوم انسانی گروه زبان و ادبیات فارسی
2 - دانشگاه حکیم سبزواری.
کلید واژه: مفتاح‌النّجات, قرآن کریم, احمدجام, تعلیم و تربیت.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر به بررسی رویکردهای قرآنی احمد جام نامقی(440-536) در تعلیم و تربیت با توجه به کتاب مفتاح‌النّجات اختصاص دارد. این نوشتار با روش تحلیلی- توصیفی می‌کوشد با نگاهی تازه به معرفی جنبۀ دیگر این اثر کهن عرفانی بپردازد. کاربرد فراوان آیات قرآن در متن، حکایت از انس و پیوند ناگسستنی احمد جام به قرآن کریم و مفاهیم آن دارد. این مقاله بر آن است تا پس از ذکر آموزه‌های دینی و تعلیم و تربیتی مورد نظر احمد جام به بیان تعابیر و رویکردهای قرآنی شیخ در مورد نکات مربوط بپردازد. برآیند تحقیق نشان می‌دهد که نویسنده در این اثر بر آن است تا پندها و مواعظ تربیتی خود را با استناد به معارف و آموزه‌های قرآنی و دینی به طریقی سهل و ساده و به دور از اصطلاحات و تعابیر عرفانی، که برای گروهی خاص قابل درک است، به مخاطب القا کند، ضمن آن‌که گاه به تفسیرهای خاصی از آیات می‌پردازد که حاوی تأملات خود اوست و بدین صورت اندیشه‌های خود را در لفاف همین آموزه‌های فرهنگی و تعالیم دینی به مخاطب القا می‌کند، چنان‌که گاه گویی او را وادار به پذیرش سخن خود می‌نماید. از دیگر ویژگی‌های این پژوهش توجه به نوع نگرش احمد جام در امر به معروف و نهی از منکر است. وی بر خلاف نگرشی که در برخی پژوهش‌ها در امر به معروف و نهی از منکر سخت‌گیر و ستیهنده معرفی شده، در این اثر با تکیه بر آیات توبه و بشارت، مخاطب را به بازگشت خالصانه به سوی خداوند ترغیب می‌کند. این در حالی است که بر مدعیان طریقت و بدعت‌گذاران در دین، به شدت می‌تازد.
This research is devoted to the Qur'anic attitudes of Ahmad Jam Namaghi (440-536) in education in accordance with Meftah-al-Najat. This paper, with an analytical-descriptive method, begins with a fresh look at the introduction of the other aspect of this ancient mystical work. The abundant use of the verses of the Quran in the text implies Ahmad Jam’s unbreakable connection to the Holy Qur'an and its implication.This article seeks to present the religious teachings and education of Ahmad Jam to express the Qur'anic interpretations and approaches of the Sheikh concerning the related points. The result of the research is that the author intends to express the Quranic and religious teachings in a simple way, without the mystical expressions that can be understood by a particular group. While sometimes he makes specific interpretations of the verses that contain his own reflections, thus inducing his thoughts in the context of these cultural teachings and religious teachings, as if occasionally he would force him to accept his words. Other features of this research are to pay attention to the Ahmad Jam's attitude toward doing good and forbidding.Contrary to the attitude that he has been introduced in some of his researches on the good and forbidding of hardened, in this work, he relying on the verses of repentance and good news encourages the readers to return sincerely to God. This, however, he protested strongly on the claims of the Tariqat and the innovator in religion.