واکاوی مفهوم «پسوخه» از عهدعتیق عبرانی تا سقراطیان
الموضوعات : Geneology of philosophical schools and Ideas
1 - استادیار گروه مطالعات علم و فناوری، دانشگاه امیرکبیر، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: پسوخه, عهد عتیق, هومر, فیزیولوگی, فیثاغوریان,
ملخص المقالة :
پسوخه یا نفس، از موضوعات فکری مهم نزد فیلسوفان یونانی، بویژه سقراط، افلاطون و ارسطوست و نزد آنهاست که مسئلۀ نفس بتدریج شاکله و صورتبندی فلسفی خود را پیدا میکند. اما ایده‌های فلسفی در خلأ نمیروید و فهم این فیلسوفان از مفهوم «پسوخه» یا «نفس» بسیار متأثر از اندیشه پیشینیان و یونان باستان است. مفهوم پسوخه پیش از آنکه در دستان سقراط قرار گیرد، تطوری تاریخی را در یونان تجربه کرده، از شاعرانی همچون هومر و ایده‌های دینیِ عهد عتیق گرفته تا فیزیولوگها؛ فلاسفۀ متأخر یونانی با انباشتی از ایده‌ها و تحولات آنها در مفهوم پسوخه، با آن مواجه شدند. جستار پیش رو درصدد است با تحلیل مواضع متعدد از فقرات عهد عتیق، تلقیهای هومر، و سپس دیدگاههای متفاوت فیزیولوگها و فیلسوفان پیش از سقراط، تطور مفهومی «پسوخه» را در این بازۀ تاریخی واکاوی نموده و سیر شکلگیری این ایده را تبیین نماید. در این مسیر، ناگزیر به بررسی خانواده‌یی از مفاهیمِ مرتبط با ایدۀ نفس، بویژه مفاهیمی همچون نوس میپردازیم و سعی داریم فهمی منسجم از مسیر تطوّر این ایده بدست دهیم.