رابطه رويکردهاي طراحي شغل (رویکردهای مکانیکی و انگیزشی) با نگرشهای شغلی در مجموعه‌اي از مشاغل
محورهای موضوعی : روان شناسی
هاجر براتی
1
,
حمیدرضا عریضی
2
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: کلیدواژه‌ها: تعهد سازماني, درگیری در کار, رضايت شغلي, رويکرد انگيزشي طراحی شغل, رويکرد مکانيکي طراحی شغل,
چکیده مقاله :
چکیده: مطالعات اخير اهميت تفاوت بين انواع مختلف طراحي کار برمبناي انگيزش و نگرشهای شغلی را مشخص کرده‌اند. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی رابطه رويکردهاي طراحي شغل (رویکردهای مکانیکی و انگیزشی) با نگرشهای شغلی (رضايت شغلي، درگیری در کار و تعهد سازماني) در مجموعه‌اي از مشاغل انجام شد. شرکت‌کنندگان در تحقيق حاضر متصديان 125 شغل عملیاتی و کارشناسی (40 شغل از مجموع مشاغل شرکت اتومبيل‌سازي سايپا، 40 شغل از مجموع مشاغل صنايع فولاد، 20 شغل از صنايع نظامي، 25 شغل از مجموع مشاغل شرکت ملي گاز و نفت) بودند که هر شغل توسط سه مشاهده‌گر آموزش ديده مورد مشاهده قرار گرفت. ابزار مورد استفاده مشاهده‌گران، پرسشنامه طراحي شغل چند روشي (MJDQ) بود که توسط کمپیون و تایر (1985) تدوین گردیده است. شاخص توصيف شغل (JDI)، مقياس تعهد سازماني و مقیاس درگیری در کار نیز توسط شرکت‌کنندگان پاسخ داده شد. يافته‌هاي تحقيق نشان دادند که رويکرد انگيزشي با متغيرهاي ملاک (رضايت شغلي، درگیری در کار و تعهد سازماني) همبستگي مثبت دارد، رويکرد مکانيکي با متغيرهاي ملاک همبستگي منفي دارد و رويکرد انگيزشي همبستگي منفي با رويکرد مکانيکي دارد. هرچند رابطه مجموعه رويكردهاي طراحي شغل با نگرشهاي شغلي معنی‌دار است اما جهتگيري آن براي رويكرد مكانيكي منفي و برای رویکرد انگیزشی مثبت است و نشان مي‌دهد كه دو رويكرد داراي جهتگيري متفاوت‌اند. براين مبنا استفاده از مزاياي طراحي مكانيكي بايد با طراحي انگيزشي درهم تنيده شود تا رضایت، تعهد و درگیری شغلی كاركنان كاهش نيايد.
Abstract: Recent studies have highlighted the importance of differences between different types of job design based on motivation and job attitudes. For this reason, this research was conducted to investigate the relation of job de-sign approaches (Motivational and Mechanictic Models) with job satisfaction, job involvement, and organizational commitment in a set of jobs. Participants of this research were staff of 125 operational and expert jobs (40 jobs of Saipa Automobile Company, 40 jobs of Steel Industries, 20 jobs of Military Industries, 25 jobs of Oil and Gas National Company) that each job was observed by three educated observers. The instrument used by observers was the Multiple Job Design Questionnaire (MJDQ). Research findings showed that the motivational approach has a positive correlation with criteria variables (job satisfaction, job involvement, and organizational commitment), the mechanistic approach has a negative correlation with criteria variables and the motivational approach has a negative correlation with the mechanistic approach. Although the relation between job design approaches and job attitudes is significant, the direction is negative for mechanistic approach and positive for motivational approach, and it shows that two approaches have different orientations. For this reason, using the advantages of mechanical design should be intertwined with motivational design so that the satisfaction, commitment and job involvement of employees do not decrease.