اصول کلی علم‌گرایی در قرآن
محورهای موضوعی : قرآن و علم
1 - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
کلید واژه: علم, سیره موحدان, کاربست علم, علم‌نما, حق‌پذیری, قرآن کریم,
چکیده مقاله :
قرآن کریم در یادکرد سیره موحدان در تعلیم، تعلم و کاربست علم علاوه بر تشویق به علم‌آموزی، برخی اصول و شاخص‌ها را مطرح کرده است تا مسیر حرکت علمی را در چارچوب روشمندی قرار دهد. این قالب کلان پیشنهادی قرآن، قلمرو گسترده‌ای از علوم را شامل می‌شود و با واگویی مسیرهای پیشرفت علوم، به اصلاح حرکت‌های انحرافی فرایند علم‌آموزی و رفع آسیب‌ها کمک می‌کند؛ به گونه‌ای که توجه به این اصول هم در انتخاب نوع علم و هم در مسیر حرکت تأیید آیات قرآن را در پی خواهد داشت. پژوهش حاضر برای نیل به این هدف، با تحلیل آیات قرآن کریم و استنباط از سیره موحدان، با بهره‌گیری از داده‌ها و منابع کتابخانه‌ای، به دنبال تبیین اصول و شاخص‌های کلی علم‌گرایی از دیدگاه قرآن کریم است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که خدامحوری در تعلیم و کاربست علم، ابزار بودن دانش، توجه به نیازها و ابراز علم، تلاش برای کسب علوم، پیگیری عالی‌ترین مراتب علوم، دوری از علم‌نماها، استدلال محوری، دوری از تقلید کورکورانه، حق‌پذیری و عدم لجاجت از مهم‌ترین اصول علم‌گرایی از نگاه آیات قرآن هستند که هم جنبه‌های سه‌گانه اعتقاد، اخلاق و رفتار را پوشش می‌دهند و هم جنبه‌های فردی و اجتماعی را در علم‌آموزی مدنظر قرار می‌دهند.
In addition to encouraging science learning, the Holy Qur'an has mentioned some principles and indicators in order to place the path of scientific movement in the framework of methodology. This macro format proposed by the Qur'an includes a wide field of sciences, and by telling the paths of advancement of sciences, it helps to correct the deviations of the science learning process and remove the damages; In such a way that paying attention to these principles both in the choice of the type of science and in the path of movement will lead to the confirmation of the verses of the Qur'an. In order to achieve this goal, the present research seeks to explain the general principles and indicators of scientism from the perspective of the Holy Quran by analyzing the verses of the Holy Quran and inferring from the life of Mohadan, using data and library resources. The findings of the research show that God-centeredness in the teaching and application of science, being a tool of knowledge, paying attention to the needs and expression of science, trying to acquire knowledge, pursuing the highest levels of science, avoiding scientific models, central reasoning, avoiding blind imitation, accepting the right and not being stubborn from The most important principles of scientism are from the perspective of the verses of the Qur'an, which cover both the three aspects of belief, ethics and behavior, and consider individual and social aspects in learning science.