مبانی انکار حرکت جوهری در اندیشه حکیم ملارجبعلی تبریزی
محورهای موضوعی : تعامل اندیشه‌ها، اثرگذاری اندیشه‌های فلیسوفان بر جامعه و تفکر پس از خودزینب آزادمقدم 1 , عباس جوارشکیان 2 , سیدمرتضی حسینی شاهرودی 3
1 - دانشجوي دکتری فلسفه اسلامي دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ايران
2 - دانشیار گروه فلسفه و كلام اسلامي دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ايران
3 - استاد گروه فلسفه و كلام اسلامي دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ايران
کلید واژه: حرکت جوهری وجود ماهیت ماده صورت ملاصدرا ملارجبعلی,
چکیده مقاله :
ملارجبعلی تبریزی از حکمای مکتب اصفهان و معاصر ملاصدرای شیرازی است. افکار وی بعنوان مکتبی تقریباً در مقابل تفکر صدرایی، بخوبی روشن‌کنندة نقاط قوت و ضعف فلسفة اسلامی است. هدف پژوهش حاضر ریشه‌یابی اندیشة ملارجبعلی تبریزی دربارة حرکت جوهری است. از آنجا که وی به اصالت ماهیت و انکار اصالت وجود گرايش دارد، حرکت را بصورت دفعی و کون و فساد میداند و حرکت تدریجی و جوهری را محال ميپندارد. علاوه بر مسئلة فقدان موضوع ثابت و عدم بقاي نوع در حرکت جوهری، پایبندي به برخی از مبانی فلسفی نیز موجب شده تا حرکت جوهری بعنوان اصلي فلسفی از نظر فيلسوفاني چون ملارجبعلي تبريزي پذيرفته نشود.
Mullā Rajab‘alī Tabrīzī was one of the philosophers of Isfahan School of Philosophy and a contemporary of Mullā Ṣadrā. His thoughts, originated in a school which was almost in contrast to Sadrian philosophy, clearly show the strengths and weak points of Islamic philosophy. The purpose of the present study was to examine the roots of Mullā Rajab‘alī Tabrīzī’s thoughts regarding the trans-substantial motion. Since he believed in the principiality of quiddity as opposed to the principiality of existence, he considered motion to be disconnected and of the type of generation and corruption and maintained that gradual and trans-substantial motion was impossible. In addition to the lack of a subsistent subject and the mortality of the species in the trans-substantial motion, the belief in certain philosophical principles has resulted in the rejection of the trans-substantial motion as a philosophical principle by some philosophers such as Mullā Rajab‘alī Tabrīzī.