خشونت در وضع مدنی هابز: بازخوانی لویاتان
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
محمدعلي توانا
1
,
نفیسه اله دادی
2
1 - دانشگاه شیراز گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی
2 - دانشگاه یزد
کلید واژه: لویاتان هابز خشونت وضع مدنی وضع طبیعی,
چکیده مقاله :
«لویاتان» از نخستین متون فلسفه سیاسی مدرن است که می‌کوشد وضع مدنی قانونمند مبتنی بر جامعه بازاری و دولت بورژوایی را جایگزین وضع طبیعی سازد که در آن جنگ همه علیه همه برقرار است. حال این پرسش طرح می‌گردد: آیا وضع مدنی هابز عاری از خشونت است (پرسش)؟ به نظر می‌رسد گذار از وضع طبیعی به وضع مدنی نه تنها پایان خشونت نیست، بلکه در کنار خشونت کنشگرانۀ آشکار، گونه‌های پنهان‌تر خشونت همچون خشونت کنش‌پذیرانه و نمادین نیز تقویت می‌گردد (فرضیه). مقالۀ حاضر به منظور فهم و تحلیل گونه‌های خشونت در وضع مدنی هابز از چارچوب نظری «اسلاوی ژیژک» بهره می‌برد (چارچوب نظری). به نظر می‌رسد منشأ خشونت کنش‌گرانه، کنش‌پذیرانه و نمادین در وضع مدنی هابز را در چند عامل می‌توان جست وجو کرد: نخست اینکه هراس اجتماعی که از ذات شرور بشر متأثر شده است، همچنان در وضع مدنی تداوم می‌یابد؛ دوم اینکه در وضع مدنی هابز، شخص حاکم که دارای اقتدار برتر (حاکمیت مطلق) است، مستثناست؛ سوم اینکه شخص حاکم برای مهار خشونت افسارگسیخته وضع طبیعی به نیروی قانون، عرف و اخلاق متوسل می‌گردد که خود طردکننده، سرکوبگر و محدودیت‌ساز است. به بیان ساده، بخشی از شهروندان را به نفع بخشی دیگر طرد، سرکوب یا محدود می‌سازد (یافته‌ها). مقاله حاضر از روش هرمنوتیک متن - مؤلف‌محور بهره می‌برد (روش).
Leviathan is one of the first modern political philosophy texts, which attempt to replace regular civil state of market society and the bourgeois state with the state of nature in which is war of all against each other. Now, the question is: Is civil state of Hobbes is free of violence? It seems that the transition from the state of nature to the civil state is not end of violence, but besides the obvious activist violence, it reinforces more hidden forms of violence including action-accepting and symbolic violence (Hypothesis). This article, in order to understanding and analyzing the types of violence in the civil state of Hobbes, uses the theoretical framework of Slavoj Zizek (theoretical framework). It seems that the origin of activist violence, action-accepting and symbolic in Hobbes's civil state can be found on several factors; The first is that the social phobia that is affected by the evil nature of human still continues in civil state. Second, in the civil state of Hobbes, the governor that has superior authority (sovereignty) is the exception. Third, the ruler for containing the unleashed violence of nature of state, resorts to the force of law, common law and morality, which itself is repulse, repression and Constraint. In other words, it makes a part of citizens in favor of other part, exclusion, repression or limit (the findings). The present article uses Text- author centered hermeneutic method (method).