تشکیل کالامین در کانسار غیرسولفید روی (سرب) احمدآباد (شمال¬شرق بافق)
محورهای موضوعی :سارا امانی لاری 1 , ایرج رسا 2 , علی امیری 3
1 - دانشگاه فرهنگیان
2 - دانشگاه بهشتی
3 - دانشگاه آزاد، واحد زرند
کلید واژه: کالامین# .غیرسولفید روی و سرب# کانسار احمدآباد#,
چکیده مقاله :
کانسار کالامین احمدآباد در 80 کیلومتری شمال شرق بافق و در بلوک پشت بادام قرار گرفته است. واحد دولومیتی سازند شتری به سن تریاس میانی سنگ میزبان کانسار است. کانه‌زائی اولیه به‌صورت سولفیدی متعلق به زمان تریاس فوقانی تا ژوراسیک و شامل گالن، اسفالریت و پیریت بوده که تحت تأثیر فازهای تکتونیکی بعدی دچار خردشدگی، بالاآمدگی، هوازدگی و اکسایش گردیده و کانه زایی غیرسولفید را به وجود آورده است. کالامین، سروزیت، ولفنیت و اکسید و هیدروکسیدهای آهن فراوان‌ترین کانی های غیرسولفید منطقه هستند. براساس مشاهدات صحرایی و کانی‌شناسی، کالامین به دو صورت جانشینی مستقیم و جانشینی سنگ دیواره تشکیل گردیده است. کالامین جانشینی مستقیم در محل کانه‌زائی سولفیدی اولیه بوده و تنوع کانی شناسی بیشتری نسبت به کالامین های جانشینی سنگ دیواره دارد. توجه به ویژگی های کانی شناسی کانه ها، می توان گفت محلول های غنی از فلز در زون غیراشباع و درون سنگ میزبان متخلخل کانه‌زائی غیرسولفید را انجام داده و نوع کانی متأثر از تغییرات فشار دی اکسید کربن و pH محیط بوده است. میانگین مقادیر داده های ایزوتوپی پایدار اکسیژن کانی هیدروزنسیت برابر با ‰5/25 بوده که بر این اساس، میانگین حرارت تشکیل این کانی برابر با 29 درجه سانتی گراد به دست آمده است.آنالیزهای شیمیایی نشان داد کالامین حاصل از جانشینی مستقیم دارای سرب و نوع حاصل از جانشینی سنگ دیواره روی بیشتری دارد و .با توجه به بالا بودن غلظت عناصر آرسنیک و کادمیوم در ترکیب ماده معدنی منطقه، توجه به مسائل زیست‌محیطی بسیار حائز اهمیت است.
Ahmadabad calamine deposit is located in Posht-e Badam block, 80 km of northeast of Bafgh. The dolomitic unit of Shotori Formation is Middle Triassic age and is ore deposit host rock. Primary non-sulfide mineralization belongs to the Upper Triassic to Jurassic and includes galena, sphalerite and pyrite since being affected by subsequent tectonic phases- are crushed, uplifted, weathered and oxidized and produced non-sulfide minerals. Calamine, Cerussite, wulfenite, iron oxide and hydroxide are the most abundant non-sulfide minerals in the region. Mineralogical and field observations revealed that calamine is formed in two ways, i.e. direct replacement and wall- rock replacement. Direct replacement calamine is formed at the site of primary sulfide mineralization and has more mineralogical variability compared with the wall-rock replacement type. Mineralogical characteristics of the minerals revealed, metal-rich solutions perform non-sulfur mineralization in the unsaturated zone, within the porous host rock and the type of mineral is affected by changes in carbon dioxide pressure and ambient pH. The average values of the oxygen stable isotope data of hydrozincite is 25.5‰; therefore, the average temperature for the formation of this mineral is 29 ºC. Chemical analysis showed that the direct replacement calamine has more lead and the other type has more zinc, and due to the high concentration of arsenic and cadmium in the mineral composition of the area, more attention should be paid to the environmental issues.