ژئوشیمی و نحوه تشکیل تورمالین¬های پگماتیتی و رگه¬ای در لوكوگرانیت¬های مشهد
محورهای موضوعی :فرهاد زال 1 , زهرا طهماسبی 2 , حسین احمدی نوبری 3
1 - دانشگاه لرستان
2 - دانشگاه لرستان
3 -
کلید واژه: تورمالین زون بینالود شورل لوکوگرانیت مشهد.,
چکیده مقاله :
منطقه مورد مطالعه بخشی از زون بینالود است که شامل لوکوگرانیت های مشهد با پگماتیت ها و رگه های تورمالین دار می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده بر روی لوکوگرانیت های مشهد، این گرانیت ها جزء گرانیت های پرآلومینیم، بسیار تفریق یافته و حاصل از ذوب متاپلیت ها معرفی شده اند. در این گرانیت ها، تورمالین به شکل های مختلف دندريتي، نودولی، رگه ای و پگماتیتی ديده مي شود. برای بررسی ژئوشیمی تورمالین های رگه ای و پگماتیتی از آنالیزهای میکروپروپ (EPMA)، XRF و ICP- MS استفاده شده است. بر اساس اين آنالیزها، تورمالین هاي پگماتیتی از نوع شورل و تورمالین هاي رگه ای از نوع شورل غنی از منیزیم می باشند و هر دو نوع در محدوده تورمالین های قلیایی قرار می گیرند. این تورمالین ها دارای منطقه بندی نوسانی و چندرنگی سبز-آبی تا قهوه ای می باشند که به دليل تغییر در مقادیر Ti ، Ca و Fe از مرکز به حاشیه کانی می باشد. در تورمالین های مورد مطالعه، مهم‌ترین جانشینی ها از نوع Na+(Fe+Mg)= X-Vacancy+Al و Na+(Fe+Mg)OH=Na+Al(O) هستند. هر دو نوع تورمالین حاصل تفریق ماگما بوده با اين تفاوت كه تورمالین هاي پگماتیتی خصوصیات سیستم ماگمایی و تورمالین هاي رگه ای ويژگي هاي ماگمایی- گرمابی را نشان می دهند که این به مراحل تکامل پگماتیت ها و سیالات حاصل در طول تکامل آن ها مرتبط می باشد.
The studied area is located in the Binalud Zone and comprises Mashhad leucogranites (g2) that include pegmatites and tourmaline veins. According to studies of the Mashhad leucogranites, these granites are peraluminous, highly differentiated and resulted from melting metapelites. In these granites, tourmaline can be seen in various forms of dendritic, nodules, vein and pegmatitic forms. For geochemical studies of vein and pegmatitic tourmalines, it was used microprobe analysis (EPMA), XRF and ICP- MS. Based on these analyses, pegmatitic tourmalines include schorl and vein tourmalines which are magnesium-rich- schorl and both are classified in the range of alkaline tourmalines. They have oscillatory chemical zoning and bluish green to brown pleochroism that is probably due to changes in concentration of Ti, Ca, and Fe. In the studied tourmalines, major substitutions took place including Na+(Fe+Mg)= X-Vacancy+Al and Na+(Fe+Mg)OH=Na+Al(O). Both types of tourmalines are resulted from magma differentiation with this difference that pegmatitic tourmalines show magmatic system characteristics but vein tourmalines have magmatic-hydrothermal system characteristics. These properties are related to the pegmatitic development stages and fluids obtained during their evolution.