سیر تاریخی روان‌شناسی جدید در ایران
محورهای موضوعی : psychology
1 - آموزش و پرورش منطقه 13 تهران، تهران، ایران
کلید واژه: تاریخ روان‌شناسی, دوره آغازین, دوره استقرار, دوره کمون یا بحران, دوره گسترش انفجاری ,
چکیده مقاله :
چکیده: با گذشت بیش از هشت دهه از آغاز روان‌شناسی جدید در کشور، بازنگری کلی در روند این علم و هوشیاری نسبت به تحولاتی که پشت سر گذاشته است، ضروری به نظر می‌رسد. بدین‌منظور تلاش شد با استفاده از روش تاریخی و مصاحبه یا ارسال پرسشنامه برای اساتید پیش‌کسوت و شخصیت‌های فعال روان‌شناسی، گذشته این رشته به‌طور عینی بازسازی شود. از لحاظ سازمانی می‌توان گفت روان‌شناسی جدید در ایران تا کنون چهار مرحله را پشت سر گذاشته است: دورة «آغازین» یا «راه‌گشایی» از تدریس نخستین درس روان‌شناسی توسط دکتر سیاسی در سال 1304 شمسی تا تأسیس گروه روان‌شناسی در سال 1342. دورة «استقرار» از تأسیس گروه روان‌شناسی تا انقلاب اسلامی. دورة «کـمون یا بـحران» از شـعله‌ور شـدن آتـش انـقلاب تـا بازگشایی مجدد دانشگاه‌ها در سال 62-1361. بالاخره دوران بـعد از سال 1362 از تـأسیس دانشگاه آزاد اسلامی و افزایش دانشگاه‌ها و مراکز دولتی آموزشی عالی تا کنون که می‌توان آن را دورة «گسترش انفجاری» نامید. لیکن از لحاظ تئوریک و مکتبی، روان‌شناسی ایران موفقیتی کسب نکرده و همچنان در مرحله تقلید به سر می‌برد. اگرچه جریان‌های فکری محدودی قابل اشاره هستند که مشروح آنها در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
Abstract: More than eight decades have gone by since the founding of modern psychology in Iran and now it seems necessary to peruse an overall review of the trend of this science and form a sounder understanding regarding its past developments. Therefore, in an attempt to rebuild the past of psychological science in Iran, senior university professors and active persons in this field of science were interviewed, filled out questionnaires, and the results were subjected to historical method. It can be structurally and organizationally said that modern psychology in Iran has evolved through four stages: The “beginning” or“entrance” period, from teaching of the first psychology course by Dr. Siyasi in 1925 until the establishment of the department of psychology in 1963; The second or“establishment” period from 1963 to the beginning of the Islamic Revolution; The “Latent or crisis” period from the initial sparks that led to the Islamic Revolution until the reopening of universities in 1982-83 academic year; and finally the “explosive development” of psychology, the period from 1983 onwards. Since the foundation of the Islamic Azad University and the proliferation in universities and governmental higher educational centers to the present. Nonetheless, Iranian psychology has not achieved any theoretical and ideological success, and still remains in the imitation stage. However, a few ideological and theoretical movements can be singled out which are discussed in detail in this article.