نقد و بررسي ديدگاه «تأخر شناخت حضوري نفس از برخي شناختهاي حصولي»
محورهای موضوعی :
1 - الهیات
کلید واژه: نفس شناخت حضوري شناخت حصولي تقدم و تأخر فيلسوفان صدرايي انديشمندان معاصر ,
چکیده مقاله :
از ديدگاه فيلسوفان صدرايي معاصر (علامه طباطبايي و استاد مطهري)، در مراحل پيدايش و حصول گونه‌هاي مختلف شناخت براي انسان، شناخت حضوري نفس بر هرگونه شناخت حصولي مطلقاً تقدم دارد و پيدايش هرگونه شناخت حصولي براي انسان بعد از آنست كه نفس نسبت به خودش شناخت حضوري پيدا كرده باشد. برخي انديشمندان در ايران معاصر نقطة مقابل اين ديدگاه را مطرح و ادعا نموده‌اند كه شناخت حضوري نفس، فرع حصول و بدست آوردن برخي شناختهاي حصولي است؛ بعبارت ديگر، شناخت حضوري نفس متأخر از برخي شناختهاي حصولي است. اما بررسي و تحليل دقيق اين ديدگاه نشان ميدهد: اولاً، استدلال يا استدلالهاي مطرح شده براي آن، خالي از مغالطه نيست و مدعاي مذكور را اثبات نميكند. ثانياً، اين ديدگاه با شرايط لازم و كافي براي تحقق شناخت حضوري، در تناقض است. به همين دلايل، چنين ديدگاهي نميتواند مورد قبول باشد.
In the view of some contemporary Sadrian philosophers (‘Allamah Tabataba’i and Murtada Mutahhari), at all stages of the emergence and acquisition of different types of knowledge for human beings, the soul’s presential knowledge is absolutely prior to any kind of acquired knowledge. In other words, any kind of acquired knowledge is realized for Man after the soul attains the presential knowledge of itself. Some contemporary Iranian thinkers believe in the opposite view and claim that the soul’s presential knowledge is the product of some types of acquired knowledge; nevertheless, a careful study of this view demonstrates that, firstly, the adduced arguments for the opposing standpoint is not free from fallacy and cannot prove the mentioned claim. Secondly, this view is in contrast to the necessary and sufficient conditions for the realization of presential knowledge. Accordingly, such a view cannot be confirmed.