تبيين تحليلي موضوع حركت از ديدگاه ملاصدرا و نوصدراييان
محورهای موضوعی : پژوهش درباره فیلسوفان صدرایی و شارحان و منتقدان ملاصدرامهدي نجفي افرا 1 , زینب نادی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامي
2 - دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: حركت موضوع حركت عرض تحليلي ملاصدرا علامه طباطبايي نوصدراييان ,
چکیده مقاله :
بحث حركت در فلسفه از زواياي مختلف مورد توجه قرار گرفته است. يكي از اين زوايا بحث دربارة وجود و بقاء موضوع حركت، بويژه در حركت جوهري است كه پيش از ملاصدرا بعنوان يكي از لوازم حركت و از عوامل تشخص آن محسوب ميشد. ملاصدرا با ابداع مباني خاص خود، نگاه به حركت و لوازم آن ـ‌‌از جمله، موضوع حركت‌‌ـ را تا حد زيادي دگرگون ساخت. موضوع حركت در حركت جوهري، در انديشه» ملاصدرا و نوصدراييان يكي از موارد بحث‌برانگيز و محل تشتت آراء است. ملاصدرا گاه بر نياز حركت جوهري به موضوع تأكيد كرده و گاه از آن عدول نموده است. همين امر، در ميان پيروان مكتب صدرايي از جمله علامه طباطبايي و شهيد مطهري نيز محل اختلاف است. در اين جستار، ضمن بررسي ديدگاههاي مختلف، تلاش كرده ايم با بررسي نقاط ضعف و قوت آنها به اين نتيجه دست يابيم كه نه تنها حركت جوهري نيازي به موضوع ندارد، بلكه حركت در اعراض هم بينياز از موضوع است و با توجه به اصالت وجود صدرايي، ميتوان از وجود واحد سيالي در جهان واقع حمايت كرد كه خود، عين حركت و متحرك و مافيه الحركه است و تفكيك آنها تنها در دنياي تحليل ممكن است.
The issue of motion in philosophy has been discussed from different angles. One of them is the discussion of the existence and survival of the subject of motion, particularly, in the trans-substantial motion, which was viewed as one of the concomitants of motion and one of the elements of its individuation in pre-Sadrian philosophies. Through presenting his innovative principles, Mulla Sadra transformed the view of motion and its concomitants, including the subject of motion, to a large extent. The problem of motion in the trans-substantial motion has always provoked controversial debates and conflicts in Mulla Sadra’s philosophical school and among neo-Sadrians. In certain cases, Mulla Sadra emphasizes the need of trans-substantial motion for a subject, and in some other cases he overlooks it. The same point has always created some conflicts among the advocates of Sadrian school, including ‘Allamah Tabataba’i and Mutahhari. In this paper, while investigating different views and their strengths and weak points, the writers conclude that the trans-substantial motion does not need a subject; rather, motion in accidents is also needless of its subject. They also maintain that, given the Sadrian principiality of existence, one can support a single fluid existence in the real world which is by itself the same as motion, the mover, and the moved, and that distinguishing them from each other would only be possible through analysis.