بررسي ديدگاه قيصري در مورد حقيقت زمان عرفاني
محورهای موضوعی : مطالعات حوزه عرفان و کلام اسلامی
1 - دانشگاه شاهد
2 - دانشگاه شاهد
کلید واژه: زمان فلسفي زمان عرفاني حركت اسماء الهي مظاهر اسماء قيصري ابن‌سينا ارسطو ,
چکیده مقاله :
قيصري يكي از بزرگترين شارحان مكتب ابن‌عربي است كه با استفاده از مباني عرفاني، نظرية خاصي در مورد زمان ابداع كرده است. ديدگاه او در اينباره چند بخش دارد: نقادي نظريات فلسفي، بويژه ديدگاه ارسطو و ابن‌سينا، تأويل عرفاني برخي از نظريات فلسفي، تبيين حقيقت زمان طبق مباني عرفاني و تقسيمات آن. اما انتقادات قيصري بر ديدگاه ابن‌سينا و تأويل عرفاني وي از برخي نظريات فلسفي، با اشكالاتي مواجه است. مهمترين اشكال نظرية او، مستندات حديثي در مورد ظهور زمان، با استناد به اسم «الدهر» خداوند است، زيرا احاديث مورد استدلال قيصري، وثاقت لازم را نداشته و مدعاي او را نيز اثبات نميكنند. بدين‌لحاظ، ميتوان گفت زمان با نظر به اسم «المُقَدِّر» خداوند ظهور مينمايد و ظهور آن در مراتب مختلف، بوجود آورندة روز و شب الهي است.
Qaysari was one of the most prominent commentators of Ibn Arabi’s school. He also developed a specific theory about time based on gnostic principles. His view in this regard consists of some sections: a criticism of philosophical theories, particularly, those of Aristotle and Ibn Sina; gnostic interpretation of certain philosophical theories, and an explanation of the reality of time and its divisions based on gnostic principles. However, there are some problems with Qaysari’s objections to Ibn Sina’s view and his gnostic interpretations of some philosophical theories. The most important problem of his theory concerns his hadith-based proofs about the emergence of time through resorting to al-dahr (Perpetual Duration), which is one of God’s names. This is because the hadiths referred to by Qaysari are not valid enough and cannot be used to demonstrate his claim. Accordingly, it can be said that time emerges by resorting to God’s name of al-muqaddar (Determiner), and its emergence at different levels creates the divine day and night.