زمان در آخرت از منظر صدر المتألهین
محورهای موضوعی :هادی جعفری 1 , فروغ السادات رحيم پور 2
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: زمان آخرت برزخ جسم اخروي معاد جسماني ,
چکیده مقاله :
توجه به ويژگيهاي جهان آخرت و مقايسه» آن با شرايط دنيوي، در بسياري از آثار ملاصدرا مشاهده ميشود و «زمان» يكي از آن ويژگيهاست. با اين پيشفرض پذيرفته شده در حكمت متعاليه كه معاد جسماني و وجود جسم اخروي امري ضروري است، اين پرسش مطرح ميشود كه آيا در آخرت نيز زمان وجود دارد؟ و در صورتيكه پاسخ مثبت باشد، كم و كيف آن و تفاوت و شباهتش با زمان دنيوي چيست؟ مقالة حاضر درصدد پاسخ دادن به چنين پرسشهايي دربارة زمان است و به اين نتيجه رسيده كه لازمة اعتقاد به معاد جسماني، وجود نحوه‌يي از زمان است كه متناسب با عالم آخرت و وجود جسماني آخرتي باشد. اين نحوه از وجود زمان، مرتبه‌يي كاملتر و شديدتر از وجود دنيوي زمان دارد و از ويژگيهاي مرتبة آخرتي، همچون نسبي بودن احساس گذر زمان، تأثير‌گذاري ميزان و مرتبة تجرد افراد در كندي يا سرعت سپري شدن وقت رخدادهاي اخروي، و تناسب ادراك گذر زمان با غلبة وجهة ملكي يا ملكوتي بر هر فرد (در طول حيات دنيوي) را برخوردار است.
The attention to the specific features of the Hereafter, such as time, and its comparison with worldly conditions can be witnessed in many of Mulla Sadra’s works. Given the presupposition that corporeal resurrection and the existence of other-worldly body are necessary in the Transcendent Philosophy, the question is whether time also exists in the Hereafter. If the answer is yes, what are its qualities and quantities, and how does it differ from worldly time? The present paper is intended to provide some responses to such questions about time and concludes that the existence of a kind of time which matches the Hereafter and the other-worldly corporeal existence is necessary for believing in corporeal resurrection. This kind of time enjoys a more perfect and intensive level of the worldly existence of time and possesses some other-worldly features such as the relativity of feeling the passage of time, influence of the extent and level of individual’s immateriality in the slowness or speed of the passage of time during other-worldly events, and correspondence of the perception of passage of time with the domination of angelic aspect over each individual (in the course of worldly life).