تأملات تاريخي در باب قاعده امکان اشرف
محورهای موضوعی : ریشه‌شناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدیدحوریه شجاعی باغینی 1 , عین الله خادمی 2
1 - تربیت دبیر شهید رجایی
2 - تربیت دبیر شهید رجایی
کلید واژه: امکان اشرف مباني اشراقي مباني مشائي سهروردي ,
چکیده مقاله :
در نوشتار حاضر اصالت قاعده امکان اشرف بمثابه قاعدهيي اشراقي بررسي ميگردد. برغم قول مشهور دربارة اين قاعده مبني بر ريشه‌يي يوناني داشتن، مدعاي اين نوشتار آن است که قاعده از لوازم مکتب اشراق است و مشائي دانستن آن با اصول مشائيان سازگاري ندارد. اين مدعا از دو جهت به اثبات خواهد رسيد؛ جهت اول، بيان شواهدي از آثار خود شيخ‌اشراق و شارحان مکتبش و اينکه چگونه نحوة بيان شارحان موجب چنين تصوري شده که اين قاعده سابقه‌يي قبل از مکتب اشراق دارد. جهت دوم بررسي لوازم مکتب اشراق است و اينکه شيخ‌اشراق از اين قاعده در اثبات اصول فکري مکتبش بهره برده، حال آنکه اين مسائل از نظر مکتب مشاء مردود است. بنابرين جستجوي پيشينه‌يي قبل از سهروردي براي اين قاعده خطاست.
The present paper examines the principiality of the principle of the nobler possibility as an Illuminationist principle. Despite the common belief regarding the Greek root of this principle, here the writers claim that it is among the concomitants of the Illuminationist philosophy and is not consistent with Peripatetic ideas and principles. In order to demonstrate their standpoint, they initially provide some proofs from the works of Suhrawari himself and the commentators of his philosophical school and explain how the words of such commentators have led to the idea that this principle has a background prior to the development of Illuminationist philosophy. Second, they examine the concomitants of the Illuminationist school and conclude that Suhrawardi used this principle in order to prove the philosophical principles of his own school, which are not accepted by the Peripatetic school. Hence, it is wrong to seek for a background for this principle in pre-Suhrawardi times.