جایگاه متن یا شخص در مقارنه اسلام و مسیحیت
محورهای موضوعی : Islamic theologyمهدی لک‌زایی 1 , محمد حسین زارعی محمودآبادی 2
1 - دانشگاه ادیان و مذاهب قم
2 - دانشگاه ادیان و مذاهب قم
کلید واژه: دینِ متن‌محور, دینِ شخص‌محور, شخص مقدّس, متن مقدّس, وحی الهی,
چکیده مقاله :
از یک طرف همه ادیان دعوی رستگاری پیروان خودشان را دارند و از طرف دیگر در همه آنها کم و بیش هم متن مقدّس وجود دارد و هم شخص مقدّس. سوال اساسی که در اینجا مطرح می شود این است که کدام یک نقش اساسی را در رستگاری پیروانشان ایفا می کند؟ سوال دیگر اینکه آیا در این زمینه تفاوتی بین ادیان وحیانی و غیروحیانی وجود دارد؟ ادیان را می توان با توجّه به نقشی را که برای«متن مقدّس»یا«شخص مقدّس» در رستگاری بشر قائل هستند، به«شخص محور» و«متن محور» تقسیم کرد. در ادیان «وحدت وجودی» از آنجایی که معتقد به خدای متشخّص و متمایز از جهان نیستند، اعتقاد به ارتباط لاهوت با ناسوت از طریق پیام الهی معنا دار نیست. این ادیان متکی برشخص بنیانگذار خود هستند و او را مَجرای اراده الهی می دانند. از این جهت به آنها ادیان«شخص محور»می گویند. اما ادیان وحیانی از یک طرف معتقد به خدای متشخّص و متمایز از جهان و از طرف دیگر معتقد به ارتباط بین ناسوت با لاهوت از طریق وحی الهی هستند. ولی همه آنها تفسیر یکسانی از وحی ندارند. این ادیان را می توان با توجّه به نحوه تفسیری که از وحی الهی دارند، به دو دسته «متن‌محور» و «شخص‌محور» تقسیم کرد. اسلام وحی الهی را از مقوله پیام و قول می داند اما مسیحیّت وحی را از مقوله فعل می داند. مرکز ثقلِ نازله الهی در اسلام، قرآن و در مسیحیّت، شخص مسیح است. به همین دلیل می توان مسیحیت را ـ از جهتی متفاوتِ با ادیان «وحدت وجودی» ـ یک دین«شخص محور» نامید. تأکید بر شخص مقدّس در برخی از گروههای اسلامی مانند تشیع و تصوّف نیز وجود دارد، اما ماهیّتِ این تأکید، با مسیحیّت تفاوت جوهری دارد. بنابراین باید گفت از یک طرف«شخص محوری»در ادیان وحدت وجودی با «شخص محوری» در مسیحیّت متفاوت است، و از طرف دیگر«شخص محوری» در مسیحیّت با«شخص محوری» در تشیع و تصوف تفاوت دارد.
On the one hand all religions claim salvation of their followers and on the other hand there is in all of them more or less scripture and holy person. an important question that arises here This is: which played a major role in salvation of followers? Another question in this context that: is there any difference between divine religions and non divine religions? Religion can be divided,, Considering the role that the "scripture" or "saint" have in human salvation,, to "person-centered religions" and "Text-based religions". Religions "pantheism" Since not believe in God distinguished and distinct from the world, belief of divine connection with the temporal, through the divine message, is not significant. This Religions based on their funder and and knows him duct Allah. In this respect called them "person-centered. But the revealed religions believe in God distinguished and distinct from world and the other side believes the relationship between the temporal world with the divine through the divine revelation. But they all have not same interpretation of Revelation. These religions can be divided to"person-centered" and "Text-based" according to their interpretation of divine revelation. Islam believe that God's revelation is in the category of message and promise. The center of gravity revelation in Islam, is Qur'an, and in Christianity, is Christ. That's why can called Christianity ,,from a different direction with "pantheism",,a religion "person-centered". There is emphasizing on saint in some Islamic groups such as Shi'ism and Sufism, but substantly the nature of this emphasis, is different with Christianity. So it should be said on the one hand "person-centered" in religions pantheistic is different with "person-centered" in Christianity, and on the other hand "person-centered" in Christianity is different with "person-centered" in Shi'ism and Sufism