کیهان‌شناسی سیاست فارابی و عدم نياز به سنجش گزاره‌ها در فلسفۀ مدنی
محورهای موضوعی : Research in Theoritical Politics
1 - استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: فارابی, فلسفه سیاسی, فلسفه نظری, فلسفه مدنی, کیهان‌شناسی, آنالوژی. ,
چکیده مقاله :
رابطۀ فلسفه عملی با فلسفۀ نظری، موضوعی دیرین در تاریخ فلسفۀ سیاسی است. این رابطه در نظام فلسفی قدیم عمدتاً رابطه ای تبعی میان فلسفۀ عملی در نسبت با فلسفۀ نظری است. اما موضوع حائز اهمیت دراین میان، میزان تبعیت فلسفۀ عملی از فلسفۀ نظری و تأثیری است که یکی بر دیگری دارد. مقالۀ حاضر با اتکا به این نسبت در تلاش است تا نشان دهد که این رابطه در فلسفۀ سیاسی فارابی، چه رابطه‌ای است و میزان اثرگذاری فلسفۀ نظری وی در بازتولید فلسفۀ عملی چه اندازه است و این موضوع چه تأثیری بر ساختار فلسفۀ سیاسی فارابی بر جای گذاشته است. به این منظور با اتکا به روشی شناختی در فلسفۀ قدیم یعنی آنالوژی، تلاش شده تا نشان داده شود که فارابی چگونه با مبنا قرار دادن فلسفۀ نظری، فلسفۀ سیاسی خود را بازتولید کرده است. مدعای مقاله این است که فارابي در كنشي يك‌سويه، فلسفۀ سياسي خود را از دل فلسفۀ‌نظري استخراج كرده است و اين كنش به بازتوليد فلسفۀ نظري در فلسفۀ سياسي رسيده است. فارابي با ابتنا به فلسفۀ نظري و انتقال گزاره‌ها از فلسفۀ نظري به فلسفۀ سياسي نيازي به سنجش مجدد گزاره‌هاي منتقل شده به فلسفۀ سياسي نديده است. به اين معنا فارابي با متناظر كردن يكياز این دو بر ديگري با استفاده از روش قیاس یا آنالوژی عملاً خود را بي‌نياز از سنجش مجدد گزاره‌هايش در فلسفۀ سياسي ديده است. از این رو وظيفۀ وي به عنوان فيلسوف سياسي در توصيف مدينۀ فاضله و سامان مطلوب و مدينه‌هاي غير فاضله و فاقد سامان مطلوب در جایی به اتمام مي‌رسد که هنوز از فلسفۀ نظری، فاصله زیادی نگرفته است. در این مقاله تلاش شده است تا با اتکا به روشی که فارابی برای دستیابی به فلسفۀ سیاسی انتخاب کرده است، نشان دهیم که چگونه استقلال فلسفۀ سیاسی و فهم آن در آرای وی تابع فلسفۀ نظری است و این موضوع چگونه باعث شده است تا شارحان وی، دیدگاه‌های بسیار متفاوتی از یکدیگر داشته باشند.
The relationship between practical philosophy and theoretical philosophy is an old topic in the history of political philosophy. This relationship in the old philosophical system is mainly a secondary relationship between practical philosophy and theoretical philosophy.But the important issue is the degree of adherence of practical philosophy to theoretical philosophy, and the effect that one has on the other. Based on this assumption, the present article will argue on what this relationship is in the tenth century Abu Nasr M. Farabi's political philosophy, and the extent of his theoretical philosophy's influence on the reproduction of practical philosophy. For this purpose, by relying on a cognitive method in ancient philosophy (i.e., analogy) an attempt has been made to show how Farabi reproduced his political philosophy by placing theoretical philosophy as a basis. The article argues that Farabi has extracted his political philosophy from the heart of theoretical philosophy in a one-sided action, and this action has reached the reproduction of theoretical philosophy in political philosophy. By focusing on theoretical philosophy and transferring propositions from theoretical philosophy to political philosophy, Farabi doesnot recognize the need to re-evaluate the propositions transferred to political philosophy. In a similar context by matching one of these two to the other using the method of analogy or analogy, Farabi practically has seen no need to reassess his propositions in political philosophy.Therefore, his task as a political philosopher in describing the utopia and desirable order and the non-ideal and non-ideal cities is completed in a place that has not yet moved far from theoretical philosophy. In this article, an attempt has been made to show how the independence of political philosophy and its understanding in his opinions is subject to theoretical philosophy, relying on the method that Farabi has chosen to achieve political philosophy, and how this issue has caused his commentators to have very different views from each other.