تحلیل اغراض ثانوی فعل امر در اشعار اجتماعی مجموعة آیینه‌ای برای صداها
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات معاصر ایرانسیده فاطمه ذبیح پور 1 , علي‌اكبر باقري‌خليلي 2 , سیاوش حق‌جو 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، ایران
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، ایران
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، ایران
کلید واژه: اغراض ثانوی, کاربردشناسی, کنش گفتاری, فعل امر, شفیعی کدکنی.,
چکیده مقاله :
پیام اصلی گزاره های ادبی در معانی یا اغراض ثانوی آنها نهفته است و مولّف آن را به شیوه ای هنرمندانه و زیبا برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب به کار می-گیرد. کنش گفتاری یکی از زیرشاخه های کاربردشناسی و هدف آن، بازگشایی معانی ضمنی است؛ چنان که قرن ها پیش از ظهور آن، علم معانی سنّتی وظیفة تصریح اغراض ثانوی را در قالب گزاره های خبر و انشا بر عهده داشت. فعل امر به عنوان یکی از زیر مجموعه های انشای طلبی در علم معانی، کاربردهای متنوعی دارد و تحلیل کاربردشناسانة آن ، نقش مهمّی در کشف لایه های پنهان روان و تفکّر نویسنده داشته و سبب پیوند هرچه بیشتر عاطفه و بینش شاعر و مخاطب می‌گردد. محمّدرضا شفیعی کدکنی، شاعر برجستة معاصر با کاربرد فراوان فعل های امر در مجموعة آیینه ای برای صداها، تصویرپردازی و مفهوم سازی اشعار را تحت تاثیر قرارداده است. بررسی ها گویای آن است که شفیعی کدکنی با کاربرد هنرمندانة فعل های امر در بافت تناسبی و تقابلی شعر و به کارگیری عناصر بلاغی متعدّد، توانسته آ نها را در کاربردهای ترغیبی، آرزومندی، التماسی، ارشادی و هشداری در کنار کاربردهای تلویحی دیگری چون بیان شگفتی، تعجیز و تهدید تصویرسازی کند. این اغراض برابر با کنش منظوری در نظریة کنش های گفتاری آستین هستند که با توانایی هنری شاعر در نحوة ارائة آنها، قدرت تاثیرگذاری بر مخاطب و برانگیختن احساسات یا حتّی انجام عمل را بازگو می کنند و گویای کنش فرابیانی یا تأثیری آستین هستند.
The main message of the literary propositions lies in their meanings and secondary function and the author uses it in artistic and beautiful way to affect the audience. Speech act is one of the subcategories of Pragmatic and aims to reopen the implied meanings; as centuries before its advent, traditional semantics had the task of specifying secondary purposes in the form of news and propositions.Imperative verb has a variety of applications as one of the subcollection of the essays in semantics and its pragmatic analysis has an important role in discovering the hidden layers of the author’s mind and thought and makes the affection more connected.Mohammad Reza ShafieiKadkani, the outstanding contemporary poet, in the collection of poetry "Aieenehei Baray-e Sedaha (A Mirror for Sounds) "has influenced on imaging and the conceptualization of the poetry. Reviews show that by applying the imperative verbs artistically in the the proportional and contradictory context of the poet and using the rhetorical elements, Shafiei could illustrate them in the convincing, guidance, encouraging applications, besides the other implicit applications like expressing the wonder, astonishment and threat. This secondary purpose is equivalent to Illocutionary Act in Austin’s speech act theories that recounts the power of impact on the audience and stimulating emotions by artistic ability to present them and says theAustin’s impact act.