جریان‌شناسی ادبیات داستانی مهاجرت ایرانی
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانحسین قربان پور آرانی 1 , رضا شجري 2
1 - دانشگاه کاشان
2 - دانشگاه کاشان
کلید واژه: ادبیات مهاجرت جریان‌شناسی ادبی هویت‌اندیشی داستان سیاسی داستاننویسی زنان,
چکیده مقاله :
در دهههای اخیر، روند مهاجرت ایرانیان و به ویژه نویسندگان و نشر آثار مهاجران شکل ویژه ای یافته است. حضورِ نویسندگان و شعرا در خارج از کشور و تولید متن ادبی، گرایش‌ها، جریان‌ها و رویکردهای ادبی خاصی را در بیرون از مرزهای کشور پدید آورده است. آثارِ ادبی برون‌مرزی با عنايت به شاخصه‌ها و ویژگیهايي که برخی از منتقدان برشمرده‌اند، تعابير متفاوتي دارد. مسئله نویسنده و چگونگیِ رفتن یا زمان بودن او در خارج از کشور و محتوای اثر او از دلالت های مهمی تلقی می شود تا کاری ذیلِ عنوان خاصی تعریف و طبقه بندی گردد. همچنین داستان نویسی برنمرزی در جریانهای مشخصی قابل دستهبندی است. در مقاله حاضر داستاننویسی مهاجرت ایرانی، در قالب جریانهای عمده سیاستمحور، هویتمحور و داستاننویسی زنان تحلیل شده است. داستان نویسی سیاسی در دهه 60 و تا اواسط دهه 70 پربسامدترین جریان است. این جریان زیر سایه گروهها و فعالیت‌های سیاسی پدید میآید و به مسئله انقلاب و مسائل پیرامون آن توجه می‌کند. از نیمه دهه 70 به بعد جریان هویتاندیش غلبه مییابد. در این جریان مضامینی نظیر تفاوتهای سرزمین مادری و سرزمین دیگری و نحوه مواجهه مهاجران با دنیای جدید در قالب روایتهای هویتاندیش برجسته میشود. نویسندگان زن نیز در مهاجرت بسیار بودهاند و در حوزه داستان، با نگاهی زنانه به روایت زندگی زنان مهاجر و مسائل آنها پرداختهاند. در داستاننویسی زنان نحوه مواجهه زن با دنیای جدید و نیز مسائل آنها در جامعه ایران از موضوعات عمده روایتهاست.
In recent decades, Iranian immigration and in particular the migration of the writers and the publication of their works have created a special phenomenon. Literary texts created by those writers and poets who are living abroad have established certain tendencies, trends and particular literary approaches outside the borders of the country. The collective body of literary works created abroad, have been named differently by different critic based on the characteristics and features that they have outlined. The authors’ issues, how they have left the country, how long they have been living abroad, and the content of their works are of great importance in defining and classifying these literary works. Furthermore, different trends can be identified in stories written abroad. In the present article, stories written by Iranian immigrants are analyzed as politics-oriented, identity-oriented, and women's stories. In the '60s up-to-the mid-'70s the politics-oriented stories are the most frequent ones. This trend is emerged by political groups and activists, and focuses on the revolution and the issues surrounding it. From the mid-70s onwards, the identity-oriented trend became the major one. In this trend, themes such as the differences between the motherland and the other-land, and the ways the immigrants encounter the new world are highlighted through the narratives about identity. Also, there were many immigrant female writers who narrated the lives and issues of female immigrants from a feminine perspective. In these stories, the ways in which women face the new world and the issues they encountered in Iran are amongst the main themes.