مبانی رابطۀ انسان با طبیعت از دیدگاه مولوی
محورهای موضوعی : Research in Iranian classical literatureسید حمیدرضا رئوف 1 , مهدی حسن زاده 2
1 - پژوهشگاه علوم انسانی
2 - دانشگاه فردوسی مشهد
کلید واژه: مولانا آفرینش انسان تعلیم اسما امانت خلیفه‌اللهی,
چکیده مقاله :
تعامل انسان با طبیعت، بخش عمدة زیست انسانی است که به دلیل آسیب‌های جدی در این حوزه، نیازمند تجدیدنظر و ارائۀ رویکردهای مؤثری است که این تعامل را به شکلی پایدارتر و معنادار ترمیم کند. يكي از این رویکرد های مؤثر، نگرش عرفانی مولاناست که بر جايگاه ويژة انسان در عالم و پیوند با آن تأكيد دارد. این مقاله با بررسی مبانی پیوند انسان با طبیعت در جهان بینی مولانا، به ترسیم الگویی پرداخته است که بر اساس آن، انسان باید طبیعت را در باطن، همانند خود تجلی اسما و صفات گوناگون الهی دانسته و در مقام خلیفۀ الهی، نگهبان آن باشد. علاوه بر آن، عملکردهای انسانی در عالم، بازخوردهای اجتناب‌ناپذیری را بر وی تحمیل خواهد نمود و انسان باید تلاش کند تا در حوزۀ عکس العمل، بازخوردهای منفی را از بین ببرد. در نتیجه با درک درست جایگاه ویژۀ انسان و شناخت ویژگی های انسان و طبیعت، چگونگی ارتباط همدلانه وی با طبیعت از دیدگاه مولانا آشکار می گردد.
Human interaction with nature is an important part of human life which due to the devastating effects of recent attitudes, needs to be seriously reviewed and to be provided with new approaches which can promote this interaction into a more sustainable and meaningful one. One of these effective approaches is Rumi's mystical view that emphasizes the special position of man in the universe and its link to humanity. Studying the principles of human interaction with nature according to Rumi’s world view, this article presents a pattern based on which, humans should consider the nature as the manifestation of God’s various names and attributes, and as the Caliph and his trustee, they should be the guardian of the universe. Additionally, human actions will impose inevitable reactions on him, among which humans must try to remove the negative ones. As a result, according to Rumi, understanding the special position of human beings in the world and recognizing the characteristics of humans and the nature, the empathic connection between man and nature will be revealed