تحلیل حقوق بینالملل حمله نظامی رژیم صهیونیستی به ایران: از منظر مسئولیت بینالمللی و حق دفاع مشروع بر اساس منشور ملل متحد
الموضوعات : رویه در حقوق بین المللاطهر درویشی 1 , سید نیما نوروزی 2 , سید محمدرضا قاسم تبار 3
1 - دکتری حقوق بین الملل و ناظر و بازبین شبکه ماهواره ای و بین المللی الثقلین، تهران، ایران
2 - گروه فقه و حقوق، دانشکده علوم و معارف، جامعه المصطفی العالمیه و سطوح عالیه قم، حوزه علمیه قم، قم شریف، ایران
3 - دکتری حقوق بین الملل و رئیس شبکه ماهواره ای و بین المللی الثقلین ، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: حقوق بینالملل, دفاع مشروع, منشور ملل متحد, تجاوز, مسئولیت بینالمللی,
ملخص المقالة :
حمله نظامی رژیم صهیونیستی به خاک ایران در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ که منجر به تلفات غیرنظامیان و تخریب زیرساختها شد، نقض آشکار اصول بنیادین حقوق بینالملل است. بر اساس ماده ۲(۴) منشور ملل متحد و قطعنامههای مرتبط، استفاده از زور علیه تمامیت ارضی و استقلال سیاسی کشورها ممنوع بوده و تنها در صورت دفاع مشروع یا اقدامات جمعی شورای امنیت مشروعیت دارد. در این حمله، رژیم صهیونیستی بدون مجوز شورای امنیت و بدون وجود تهدید فوری، به تجاوزی آشکار مبادرت ورزید. افزون بر آن، هدف قرار دادن غیرنظامیان و مناطق مسکونی، نقض اصول تمایز و تناسب در حقوق بشردوستانه و حتی مصداق جنایات جنگی است. بر اساس ماده ۵۱ منشور، ایران حق دفاع مشروع فردی و جمعی را دارد، مشروط به رعایت اصول ضرورت، تناسب، تمایز و گزارش فوری به شورای امنیت. همچنین ایران میتواند از طریق نهادهای بینالمللی نظیر شورای امنیت، مجمع عمومی، دیوان بینالمللی دادگستری و دیوان کیفری بینالمللی مسئولیت رژیم صهیونیستی را پیگیری کند. این مطالعه با استناد به اسناد بینالمللی، کنوانسیونها و آراء دیوانها، نقضهای رژیم صهیونیستی را تحلیل و بر مشروعیت حق دفاع مشروع ایران تأکید میکند.
International Civil Aviation Organization (ICAO). (1944). Convention on International Civil Aviation (Chicago Convention). Retrieved from
https://www.icao.int/publications/pages/doc7300.aspx
International Committee of the Red Cross (ICRC). (1977). Additional Protocols to the Geneva Conventions of 1949. Retrieved from
https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/api-1977
International Law Commission (ILC). (2001). Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts. Retrieved from
https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/9_6_2001.pdf
United Nations. (1945). Charter of the United Nations. Retrieved from
https://www.un.org/en/about-us/un-charter
United Nations General Assembly. (1970). Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Co-operation among States (Resolution 2625). Retrieved from
https://digitallibrary.un.org/record/202170
United Nations General Assembly. (1974). Definition of Aggression (Resolution 3314). Retrieved from
https://digitallibrary.un.org/record/218818
United Nations Special Rapporteur on extrajudicial, summary or arbitrary executions. (2023). Report to the Human Rights Council. Retrieved from
https://www.ohchr.org/en/special-procedures/sr-executions
Allen, R. (2021). Aerial sovereignty and international law. JSTOR. Retrieved from
https://www.jstor.org/stable/10.2307/48590932
Green, J. A. (2014). The Article 51 reporting requirement for self-defense actions. Virginia Journal of International Law. Retrieved from
https://ssrn.com/abstract=2572406
Hart, L. (2022). Proportionality and distinction in modern conflicts. Oxford Academic. Retrieved from
https://academic.oup.com/ejil/article/33/1/123/6537821
Johnson, M. (2020). Targeted killings under international law. JSTOR. Retrieved from
https://www.jstor.org/stable/10.2307/45321876
Kasakeshi, N., & colleagues. (2022). Customary norms on use of force and jus cogens. SSRN. Retrieved from
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4158905
Smith, K. (2023). International criminal liability for state aggressions. Oxford Academic. Retrieved from
https://academic.oup.com/jicj/article/21/2/389/7101248
International Court of Justice (ICJ). (2005). Armed Activities on the Territory of the Congo (Democratic Republic of the Congo v. Uganda). Retrieved from
https://www.icj-cij.org/en/case/116