چالشهای مفهومی تربیت معلم در ایران
الموضوعات :
1 - دانشگاه فرهنگیان تهران
الکلمات المفتاحية: نظام آموزش, نظام تربیت معلم, نظام ارزشها,
ملخص المقالة :
مقاله حاضر به بررسی سه مسئله بنیادی در حوزه آماده‌سازی معلمان می‌پردازد که هر یک نقش مهمی در شکل‌گیری هویت و اثربخشی حرفه‌ای معلمان ایفا می‌کنند. نخستین مسئله به تناقض میان تحقق خود و تعین‌گرایی سخت اشاره دارد. از آنجا که فرایند معلم شدن مستلزم امکان تحقق و پرورش فردیت و خودآگاهی است، این سؤال مطرح می‌شود که آیا نظام تربیت معلم بستری برای رشد قابلیتها و ویژگیهای منحصر به فرد داوطلبان معلمی فراهم می‌کند یا اینکه صرفاً با تکیه بر معیارهای بیرونی و استانداردهای ثابت، فرایند معلم شدن را پیش می‌برد و به تفاوتها و ترجیحات فردی بی‌اعتنایی می‌کند. مسئله دوم به تقابل ارزشهای معلمان و دانش‌آموزان می‌پردازد که موجب شکل‌گیری موقعیتی مبهم و بعضاً چالش برانگیز در فضای آموزشی می‌شود؛ چراکه در بستر تضاد نظامهای ارزشی، معلمان در ایجاد تجربه فرهنگی مشترک با محدودیت مواجه‌اند و قلمرو عمل آنها دستخوش عدم قطعیت می‌شود. مسئله سوم نیز نسبت میان متقاعدسازی و گفتگوی اصیل را در تعاملات آموزشی بررسی می‌کند و این دغدغه را مطرح می‌سازد که آیا هدف تربیت، صرفاً پذیرش ارزشها از سوی دانش‌آموزان است یا شکل‌دهی به بستری برای گفتگو و تبادل واقعی دیدگاهها. بدین ترتیب، تناقضهای مذکور در درون نظام و عمل تربیتی ریشه داشته و بی‌توجهی به آنها می‌تواند فرآیند تربیت معلم را با ناکارآمدی و تعارض مواجه کند.