مروری بر مدل‌های تابآوری اکوسیستم: مقایسه، ارزیابی و کاربردهای محیط زیستی
الموضوعات : برنامه ریزی؛ آموزش و مدیریت محیط زیستمحمد جواد تجدد 1 , بهرام ملک محمدی ملک محمدی 2 , مکرم روانبخش سنگجویی 3 , طوبی عابدی 4
1 - کارشناس پژوهشی، گروه محیط زیست طبیعی، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان، رشت، ایران
2 - دانشیار، گروه برنامه‌ریزی، مدیریت محیط زیست و HSE، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
3 - استادیار، گروه پژوهشی محیط زیست طبیعی، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان، رشت، ایران
4 - استادیار، گروه پژوهشی محیط زیست طبیعی، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان، رشت، ایران
الکلمات المفتاحية: اکوسیستم, تاب¬آوری, مدل¬سازی, محیط زیست,
ملخص المقالة :
تابآوری اکوسیستم به عنوان قابلیت یک اکوسیستم برای مقاومت و بازیابی پس از تغییرات و تهدیدات طبیعی یا انسان ساخته شناخته می‌شود. این مقاله به مقایسه و ارزیابی مدل‌های تابآوری اکوسیستم می‌پردازد و کاربردهای محیط زیستی آنها را بررسی می‌کند. مدل‌ها شامل 4 دسته نظری، آماری، عامل مبنا و ترکیبی می‌باشد. سپس عملکرد و کارایی هر مدل در مواجهه با تغییرات مختلف محیطی و تهدیدات محیط زیستی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در نهایت، کاربردهای زیست محیطی این مدل‌ها در حفظ و مدیریت منابع طبیعی، بهبود کیفیت محیط زیست و توسعه پایدار بررسی می‌شوند. در این مقاله مفاهیم و ارتباط آنها با تابآوری بررسی شده است؛ مفهوم خدمات اکوسیستمی و ارتباط آن با تابآوری تشریح شده است. همچنین، نرمافزارInVEST و یک بررسی موردی مورد تحلیل قرار گرفته است. با توجه به مقایسه انجام شده، هیچ مدل واحدی به عنوان بهترین مدل برای تمامی شرایط قابل معرفی نیست و انتخاب مدل مناسب به اهداف پژوهش، نوع اکوسیستم مورد مطالعه و دسترسی به داده‌ها بستگی دارد.