آزاد اندیشی و آفت های آن از نظر قرآن کریم
الموضوعات : Islamic theology
1 - مشهد
الکلمات المفتاحية: خدا, انسان, آزاد اندیشی, آفت, قرآن کریم,
ملخص المقالة :
هدف از این پژوهش بررسی آزاداندیشی و آفات و موانع آن از نظر قرآن کریم است که به روش تحقیق کتابخانه ای و به شیوه تحلیلی توصیفی انجام شده است.یافته ها نشان می دهد بر اساس تعالیم قرآن، ایفای نقش خلیفه الهی انسان جز با آزاداندیشی میسر نیست و هدف بعثت پیامبران باروری اندیشه ها و هدایت مبتنی برتبیین و تفکر و بصیرت افزایی می باشد. بر اساس آیات قرآن ، آزاد اندیشی دینی حقّی همگانی است و عدم اندیشه ورزی و استفاده نکردن از خرد موجب سقوط انسان بوده و شنیدن سخنان مختلف و انتخاب برترین ها مورد تشویق قرار گرفته است. نتیجه آن که تکامل انسان از منظر قرآن در گرو آزاد اندیشی او است و اموری چون ترس از غیر خدا، پیروی کورکورانه از سنتهای خانوادگی و بزرگان ، تکیه برظن و غفلت از برهان ، ناپرهیزگاری و هواپرستی، دنیازدگی، قدرت طلبی و ... از آفات و موانع آزاداندیشی است.
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن ابی الحدید المعتزلی، ابوحامد، عبدالحمید (1404ق)،شرح نهج البلاغه، تحقیق:محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی.
ابن فارس، احمد(1420ق) ؛ معجم مقاییس اللغة، جلد1 . تحقیق: ابراهیم شمس الدین، چاپ اول ، بیروت: دارالکتب العلمیّة .
آمدی تمیمی، عبدالواحد(1366) ؛ غرر الحکم و درر الکلم ، چاپ اول، قم : انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی .
بلاذری، احمد بن یحیی(۱۴۱۷ق)، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، چاپ اول.
جوادی آملی، عبدالله(1380) ؛ تفسیر تسنیم، جلد3 . قم : مرکز نشر إسراء .
ــــــــــــــــــــ (1388)الف ، حق و تکلیف در اسلام، قم: مرکز نشراسراء.
ــــــــــــــــــــ (1388) ب ، وحی و نبوت در قرآن، قم: مرکز نشراسراء.
حاجی پور؛ حسین و حسینی فالحی،سید محمد جواد (1393) تحلیل و پژوهش مفهوم کلامی آرادی در آیه "لااکراه فی الدین" فصلنامه علمی پژوهشی اندیشه نوین دینی ، ش 37 ، تابستان 1393،ص 192-177
دهخدا ، علی اکبر(1377) ؛ لغت نامه ، زیر نظر: محمد معین وسید جعفر شهیدی ، تهران : دانشگاه تهران .
رودگر،محمد جواد(1391)، آزادی و آزادگی از دیدگاه قرآن کریم، فصلنامه پژوهشنامه معارف قرآنی،ش10، پاییز 1391، ص34-19.
سبحاني، جعفر(1374) ؛ منشور جاويد ، ج1و2. اصفهان: کتابخانه عمومي امير المومنين علي(عليه السلام) .
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه ،1403ق، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
صدرالدین شیرازی،محمد بن ابراهیم (1364)،تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، قم: نشربیدار.
طباطبایی، سید محمد حسین (1374ش) ؛ تفسیر المیزان، ترجمه: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، تهران: انتشارات محمدی .
طبرسی، شیخ ابو علی فضل بن حسن(1382ق) ؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن،ج2. تصحیح: ابوالحسن شعرانی، چاپ سوم ، تهران: کتابفروشی اسلامیّة .
الطبرسی، علی بن الحسن بن الفضل (1385ق)، مشکاه الانوار فی غررالاخبار، چاپ دوم، نجف: کتابخانه حیدریه.
طریحی، فخر الدین(1375) ؛ مجمع‌البحرین،ج5. چاپ سوّم ، تهران: انتشارات مرتضوی
العاملي، شیخ حر(1370) ؛ وسائل الشيعه ، ج 12و 11. بيروت : دار احیاءتراث العربي .
فارابی، محمد ابونصر( 1410ق)، المنطقیات ، ج1، 2، قم: مکتبهْْ آیت الله مرعشی.
فراهیدی، خلیل بن أحمد(1414ق) ؛ ترتیب کتاب العین، ج1. تحقیق: دکتر مهدی مخزومی و دکتر ابراهیم السامرّائی، تصحیح: استاد اسعد طیّب، چاپ اوّل، قم: انتشارات اسوه .
فیروزآبادی، محمد (1420ق) ، القاموس‌المحیط، بیروت: دار احیاء‌التراث‌العربی، چاپ سوم.
قرائتی، محسن(1388) ؛ تفسیر نور، جلد2. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
قرشی بنابی، علی‌اکبر(1371) ؛ قاموس قرآن، جلد2. تهران: دار الکتب الاسلامیه .
کاتوزیان، ناصر، (1364ش) ، مقدمه علم حقوق، تهران: نشر اقبال .
کلینى ، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1407ق) ؛ الکافی، محقق / مصحح : غفارى، على اکبر و آخوندى ،محمد، جلد5 . چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الاسلامیه .
لک زایی، شریف و کیخا، نجمه (1394) ، مفهوم آزادی از منظر قرآن کریم ، فصلنامه سپهر سیاست، شماره 4، سال دوم، ص 166-89 .
مطهري ، مرتضي(1381) ؛ مجموعه آثار ، ج2 . قم: انتشارات صدرا .
مکارم شیرازی ، ناصر و دیگران(1373) ؛ تفسیر نمونه ، چاپ سی و یکم، تهران : دارالکتب الاسلامیه .
-------------------- (1376) ؛ ترجمه و شرحی گویا از نهج البلاغه، قم: انتشارات مدرسه امیرالمؤمنین(ع).