سیمپوزیوم (همگساری) افلاطون و پس‌زمینه‌های آن
محورهای موضوعی : پیوند اندیشۀ فیلسوفان و مکاتب فلسفی با زمانه و شرایط اجتماعی و فکری
1 - دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کلید واژه: سمیپوزیوم, قوانین, نوشتار و گفتار, اروس,
چکیده مقاله :
سیمپوزیوم یا همگساری افلاطون، یک اثر فلسفی‌ـ‌ادبی در قله‌یی بینظیر و کم‌مانند است، که بلحاظ هم نحوۀ بیان و سبک و زبان، قدرت روایتگری و استدلال‌ورزی، ترکیب اسطوره و فلسفه، و هم پرداختن به موضوعاتی مهم همچون عشق، نامیرایی و نیکبختیِ جاودان، نیازمند بازخوانی و مواجهه‌یی جدی است. نوشتار حاضر میکوشد برخی از زمینه‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی این اثر را بررسی و بازگو نماید، چراکه بدون توجه به آنها، هرگونه تحلیل محتوای محاورۀ همگساری ناتمام و غیردقیق خواهد بود. در این بررسی، نخست به سنت سیمپوزیوم در یونان باستان پرداخته میشود و اینکه چگونه این سنت شکل گرفت و در طول تاریخ چه تغییرات شکلی و فرهنگی‌یی پیدا کرد. سپس رویکرد افلاطون در سایر آثارش به سرشت و ماهیت سیمپوزیوم و بازارزشگذاری و صورتبندی مجدد وی از آن، مورد بررسی قرار میگیرد. این تحلیل نشان میدهد که افلاطون چقدر توانسته در محاورۀ همگساری به نقدهایی که خود بر این سنت وارد میدانسته، وفادار بماند و الگویی برای سیمپوزیومهای بعدی بدست دهد. درنهایت، به یکی از مهمترین مضامین مطرح در سیمپوزیومها، یعنی اروس، اشاره میشود؛ مضمونی که در محاورۀ همگساری افلاطون نیز نقش اصلی را ایفا میکند و حلقۀ اتصال سایر مفاهیم فلسفی مطرح در این محاوره را فراهم میسازد. در این بخش، بدون اینکه به بحثهای گسترده و دقیق افلاطون دربارۀ اروس در خود محاورۀ همگساری پرداخته شود، تلاش شده است بستر و بافت فرهنگی و اجتماعی اروس، آنگونه که بدست افلاطون رسیده بود، بازگو شود.
Plato’s Symposium is an unparalleled philosophical-literary masterpiece, which demands a serious approach to rereading it because of its quality of expression, linguistic style, powerful narration and reasoning, and synthesis of mythology and philosophy, as well as dealing with certain important subjects such as love, immortality, and eternal happiness. The present paper aims to explore and elucidate some of the historical, cultural and social backgrounds of Symposium because any negligence in this regard will render the analysis of its content incomplete and inaccurate. In this study, the author initially deals with the tradition of symposium in ancient Greece, its formation, and the cultural changes it underwent over time. Then he investigates Plato’s approach in his other works as to the nature of symposium and his re-evaluation and re-formulation of this concept. This analysis reveals Plato’s extent of loyalty to his own criticisms of this tradition in the dialog of Symposium and provides a model for future symposia. Finally, reference is made to one of the most important themes in symposia, Eros, which plays the main role in symposia and functions as the link connecting other philosophical concepts in this dialog. In this section, while avoiding to delve into Plato’s extensive and accurate discussions regarding Eros in Symposium, the author has tried to describe the cultural and social context of Eros as perceived by Plato.