بررسی اصول و مبانی حقوق رقابت براساس قوانین حقوقی جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
محمد سعید شفیعی
1
,
حمید صمدی فرد
2
*
,
شیرین شفیعی
3
1 - آزاد اصفهان
2 - علوم تحقیقات فارس
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر
کلید واژه: اصول, حقوق رقابت, مصرف کننده, قوانین حقوقی, بنگاه های تجاری,
چکیده مقاله :
حقوق رقابت با تبیین مجموعه ای از اصول و قواعد ناظر بر رفتار و ارتباط و توافق های میان بنگاه ها، از انحراف ساختار بازار به انحصار مانع شده و سبب بهبودی عملکرد آن می گردد و در واقع به عنوان مهمترین ابزار سیاست رقابتی، به منظور جبران نقضان شکلی و ماهوی مقرّرات حقوق خصوصی به عنوان عمومی ترین و منصفانه ترین ابزارهای نظارت بر اقتصاد، پا به این عرصه گذاشته تا سبب افزایش رفاه مصرف کنندگان از طریق افزایش کارآیی تخصیص منابع گردد. نتایج این بررسی نشان می دهد که مقررات حقوق رقابت، در زمینة کنترل و نظارت دولت بار اقتصاد، با هدف بهبود وضعیت اقتصادی جامعه، توزیع عادلانه ثروت و حفاظت از کیان اقتصاد و رفاه مصرف کننده مطرح می گردد؛ ولی تاکنون نتایج این اقدامات در سطح جامعه نمود عینی قابل توجهی نداشته است. فلذا موضوع حقوق رقابت به عنوان یکی از نهادهای حقوقی- اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است که در این مقاله به بررسی وارزیابی آن خواهیم پرداخت.اما باید این نکته را ذکرکرد که هدف از مطرح نمودن این موضوع در این مقاله، بررسی مفاهیم مرتبط با حقوق رقابت بوده و پس از آن به بررسی اصول، مبانی و اهداف حقوق رقابت پرداخته و قوانین مرتبط را بررسی نموده و هدف از ارائه آن در نظام جمهوری اسلامی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
منابع :
1) باقری، محمود و رشوند بوکانی، مهدی. (1387)؛ حقوق رقابت و دفاع از تمامیت بازار در فقه امامیه، مجله پژوهش¬نامه حقوق اسلامی، دوره 9، شماره 28، 55-29.
2) باقری، محمود و عباسی، سیمین. (1391). سیاست¬های حقوق رقابت و حقوق مالکیت فکری، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 42، شماره 2، 74-59.
3) پورطهماسبی فرد، محمد. (1394)؛ حقوق رقابت در ایران، پایگاه اطلاع رسانی هزاره سوم، قابل دسترس در: http://persianlawfirms.com.
4) حسینی، سید شمس¬الدین و شفیعی، افسانه. (1386)؛ تعامل دولت و بازار و رویکرد تنظیم اقتصاد در ایران؛ تأملی در سیاست¬های کلی اصل 44 قانون اساسی، فصلنامه پژوهش¬ها و سیاست¬های اقتصادی، شماره 43، 103-88.
5) خداداد کاشی، فرهاد. (1388)؛ دیدگاه¬های مختلف در مورد مفهوم و نظریه¬ رقابت و تطبیق آن با وضعیت رقابت در بخش صنعت ایران، فصلنامه پژوهش¬ها و سیاست¬های اقتصادی، سال 17، شماره 51، 89-53.
6) دفتر مطالعات اقتصادی معاونت برنامه¬ریزی و بررسی¬های اقتصادی وزارت بازرگانی. (1384)؛ لایحه قانون رقابت: مبانی و تجربه کشورها، تهران: انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول.
7) دفتر همکاری حوزه و دانشگاه. (1372)؛ درآمدی بر اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات سمت، چاپ چهارم.
8) رستمی، ولی ا.. و کمرخانی، ایام. (1394). اعمال مقررات حقوق رقابت بر اَعمال حاكميتي و تصدي دولت، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصي، دورة 45، شماره 3، 451-431.
9) رهبری، ابراهیم و همکاران. (1392). عملکرد حقوق رقابت بر رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی،دوره جدید، سال 20، شماره 3، 23-1.
10) سماواتي، حشمت الله. (1374)؛ مقدمه¬ايي بر حقوق رقابت تجاري، تهران: انتشارات فردوسي، چاپ دوم.
11) صادقی مقدم، محمدحسن و غفاری فارسانی، بهنام. (1390). روح حقوق رقابت، مجله حقوق دادگستری، سال 75، شماره 73، 146-113.
12) صدر، سیدمحمد باقر. (1349)؛ اقتصاد ما، ترجمه علی اسپهبدی، تهران: انتشارات اسلامی، جلد دوم.
13) طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1374)؛ المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، جلد چهارم، قم: انتشارات دفتر اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
14) طباطبائی¬نژاد، سیدمحمد. (1394). داوری تجاری بین‌المللی و چالش اِعمال قواعد آمره؛ مطالعۀ موردی داوری در حقوق رقابت، مجله حقوق تطبیقی دانشگاه تهران، مقاله 13، دوره 6، شماره 1، 300-277.
15) علاءالدین، امیرعباس. (1391)؛ حقوق رقابت (در آیینه تحولات تقنینی)، تهران: انتشارات مجد، چاپ اول.
16) غمامی، سیدمحمدمهدی و اسماعیلی، محسن. (1389). مطالعه تطبیقی نظام حقوقی رقابت در ایران و فرانسه، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال 11، شماره 2، ص 188-153.
17) معاونت برنامه¬ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی. (1383)؛ گزارش پشتیبان لایحه تسهیل رقابت و کنترل و جلوگیری از شکل¬گیری انحصارات، تهران: انتشارات دفتر مطالعات اقتصادی.
18) منتظری نجف¬آبادی، حسین¬علی. (1409 ق.)؛ مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه محمود صلواتی و ابوآل شکوری، قم: انتشارات مؤسسه کیهان، چاپ اول.
19) وکیلی¬مقدم، محمدحسین. (1389)؛ توافقات ضد رقابت تجاری، تهران: انتشارات کتاب همگان.
20) Elspeth Dears. (2004); Sylvia Hargreaves. European Union Law. Oxford University press.
21) Taylor, Marty (2005); International Competion Law, London: Cambridge Pub.