بررسی مؤلفه¬های ناتورالیسم در رمان توپ غلامحسین ساعدی
حیدر حسنلو
1
(
عضوی هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
)
مهری تلخابی
2
(
عضوی هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
)
منصور بهرامی
3
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد زنجان. زنجان. ایران
)
الکلمات المفتاحية: ناتورالیسم, رمان, غلامحسین ساعدی, توپ.,
ملخص المقالة :
مکتب ادبی ناتورالیسم در اواخر قرن نوزدهم در فرانسه به کوشش امیل زولا پایهگذاری شد. این مکتب رفتار و افکار انسان را برخاسته از تمایلات طبیعی و غرایز درونی میداند و بر جنبههای وراثتی، محیطی، لحظهای و تماشای زندگی انسان بهدوراز آرمانگرایی تأکید میکند. ناتورالیسم از طریق ترجمه وارد ادبیات ایران شد و بر برخی از نویسندگان معاصر ایران ازجمله غلامحسین ساعدی تأثیر گذاشت. هدف اصلی این مقاله بررسی مؤلفههای ناتورالیسم در رمان «توپ»غلامحسین ساعدی است و روش تحقیق بهصورت توصیفی – تحلیلی میباشد. نتایج حاکی از آن بود که از بین مؤلفههای ناتورالیسم، توجه به علم فیزیولوژی، شکستن حرمت کاذب کلمات، به تصویر کشیدن فقر و پلیدی، استفاده از زبان محاوره، بررسی انسان بهمنزلۀ حیوان و توجه به جزئیات در رمان توپ بسامد بالایی دارد. دلایلی مانند سبک نویسنده و فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر دهة 30 و 40 از علل اساسی بسامد این مؤلفهها به شمار میرود.
1. پاینده، حسین، (1391)، گفتمان نقد ادبی، تهران: نیلوفر.
2. تراویک، باکنر، (1400)، تاریخ ادبیات جهان، ترجمه عربعلی رضایی، جلد اول، چاپ ششم، تهران: فرزان روز.
3. حسن¬زاده میرعلی، عبدالله، (1397)، سیر ناتورالیسم در اروپا، چاپ اول، انتشارات دانشگاه سمنان.
4. صیادچمنی، آرتمیز، حسن¬زاده میرعلی، عبدالله، (1394)، بررسی سیر ناتورالیسم در ادبیات معاصر با تکیه بر داستانهای حاجی¬آقا، سفر شب، من یک سایه¬ام، دانشگاه سمنان.
5. داد، سیما، (1400)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ هشتم، تهران: مروارید.
6. زرشناس، شهریار، (1387)، جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: اندیشه جوان.
7. ساعدی، غلامحسین، (1355)، توپ، تهران: نیل.
8. سیّدحسینی، رضا، (1387)، مکتبهای ادبی، چاپ چهاردهم، تهران: نگاه.
9. شمیسا، سیروس، (1390)، مکتب¬های ادبی، چاپ هفتم، تهران: نشر قطره.
10. فورست، ليليان و اسکرین، پیتر، (1375)، ناتورالیسم، ترجمه حسن افشار، چاپ اول، تهران: مرکز.
11. قاسم زاده، محمّد، (1389)، داستان نویسان معاصر ایران، تهران: هیرمند.
12. گرانت، دیمیان، (1375)، رئالیسم، ترجمه حسن افشار، چاپ اول، تهران: مرکز.
13. مجابی، جواد، (1378)، شناخت¬نامه¬ی غلامحسین ساعدی، چ دوم، تهران: قطره.
14. مصاحب، غلامحسین، (1381)، دایرة المعارف فارسی، جلد دوم، بخش دوم، چ دوم، تهران: امیرکبیر.
15. مقدادی، بهرام، (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، چاپ اول، تهران: زوار
16. میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی، (1377)، واژه¬نامه¬ی هنر داستان نویسی، تهران: کتاب مهناز.
17. میرصادقی، جمال، (1382)، داستاننویسهای نامآور معاصر ایران، چاپ اول، تهران: اشاره.