تکنیک های داده‌کاوی در سهمیه‌بندی مناطق برای کنکور
الموضوعات : Specialنرجس سرعتی آَشتیانی 1 , سمیه علیزاده 2 , علی مبصّـری 3
1 - موسسه مطالعات بین المللی انرژی ( وزارت نفت)
2 - دانشگاه خواجه¬ نصیرالدّین طوسی
3 -
الکلمات المفتاحية: داده‌کاوی, تحلیل خوشه‌ای, پیش‌بینی, توسعه‌یافتگی, سهمیه‌بندی مناطق,
ملخص المقالة :
تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان دبیرستان‌ها در سیستم آموزشی ایران خواهان ورود به دانشگاه‌ها می‌باشند و رقابت اصلی برای ورود به مراکز دانشگاهی معتبر می‌باشد. از سویی دیگر تسهیلات آموزشی، بهداشتی و ... در تمامی شهرها توزیعی مناسب ندارند. مدیران سازمان‌های ذیربط، تخصیص سهمیه را راه‌کاری مناسب برای حل این مسأله می‌دانند و به دنبال استفاده از دانش نهفته در داده‌های موجود در این حوزه هستند. با منطقه‌بندی کلیه بخش‌های کشور، داوطلبان هر منطقه با هم مقایسه می‌شوند و در واقع با این روش از اینکه درصد پذیرفته‌شدگان یک شهر چند برابر شهر دیگری باشد، جلوگیری می‌شود. تعیین میزان سهمیه کنکور برای بخش‌های کشور در سال های اخیر، برمبنای میزان توسعه‌یافتگی مناطق با استفاده از روش تاکسونومی صورت گرفته است که خروجی حاصل از این روش نوعی رتبه‌بندی مناطق می‌باشد که در آن امکان تحلیل گروهی مناطق وجود ندارد، همچنین تعداد مناطق بصورت نظری تعیین می شود. برای رفع این مسائل بخش‌بندی می‌تواند به عنوان یک راهکار مناسب مورد استفاده قرار گیرد. تحقیق حاضر برای اولین بار در حوزه توسعه‌یافتگی، با استفاده از تکنیک‌های داده‌کاوی و روش کریسپ و در قالب متدولوژی پیشنهادی، بر روی داده‌های مرتبط، در وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، وزارت بهداشت و درمان، مرکز آمار و سازمان سنجش، صورت گرفته است. پس از شناسایی استانداردها و شاخص‌های اثرگذار در این زمینه، آماده‌سازی داده‌ها انجام شده و به ساخت انباره‌داده و ترکیب شاخص‌ها جهت استخراج عوامل جدید پرداخته شده است. در گام بعدی با بکارگیری الگوریتم K-means بخش‌های شبیه به هم در خوشه‌های مربوطه قرار گرفته و سپس با استفاده از روش پیش‌بینی شبکه های عصبی و درخت تصمیم امکان اختصاص بخش‌های جدید به هر کلاس (خوشه‌های ایجاد شده) فراهم شده و جهت ارزیابی مدل‌های ایجاد شده، دقت خروجی با سایر روش‌ها مقایسه شده است. دستاوردهای این تحقیق عبارتند از: تعیین تعداد بهینه بخش‌ها، بخش‌بندی مناطق، تحلیل هر بخش، استخراج قواعد تصمیم‌گیری، امکان پیش‌بینی سریع‌تر و دقیق‌تر برچسب کلاس برای مناطق جدید، فراهم نمودن امکان تدوین راهبرد‌های مناسب برای هر بخش.