بررسي انتقادات فخررازي به براهين ابن‌سينا در مورد بعد مجرد بودن مکان با تأکيد بر وجه تاريخي آن
الموضوعات : ریشه‌شناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدیداحسان کردی اردکانی 1 , محمود صيدي 2
1 - دانشگاه اردکان
2 - دانشگاه شاهد
الکلمات المفتاحية: فخررازي مکان ابن‌سينا ابعاد ماده ,
ملخص المقالة :
مکان يکي از چالش‌برانگيزترين مباحث فلسفي در طول تاريخ فلسفه‌اسلامي بوده است. ارسطو آغازگر اين بحث بوده و با تبيين امارات مکان، به تبيين ديدگاه سطح در اين مورد همراه با نقادي نظريات ديگر بخصوص نظريه بُعد مجرد يا فضاء خالي پرداخته است. فهم اشتباه ارسطو از عبارات افلاطون در رساله تيمائوس سبب پديد آمدن نظريه فضاء خالي در مباحث مربوط به مکان گشته است. فيلسوفان مسلمان بويژه ابن‌سينا با در نظرنگرفتن اين اشتباه تاريخي، به نقادي اين نظريه پرداخته‌اند که مهمترين استدلالها در اين زمينه تداخل ابعاد و تحقق ابعاد بدون ماده ميباشد. فخررازي با نقادي استدلالهاي ابن‌سينا به نظريه فضاء خالي گرايش يافته است. در پژوهش حاضر اثبات گرديده که انتقادات فخررازي به استدلالهاي ابن‌سينا ناشي از غفلت از مباني فلسفه مشائي بخصوص امتناع تحقق ابعاد بدون ماده ميباشد.